عادت های اتمی
زندگی هر انسانی پر است از عادات مثبت و منفی مختلف. هر چند که ممکن است بعضی از عادات خودآگاه نباشند. عاداتی که می‌توانند اطرافیان را به شدت آزار دهند و به واکنش وا دارند. مثلا غذا خوردن با دهان باز!
برای آگاهی از چنین رفتارها و عادت‌هایی بهتر است با مفهوم عادتهای اتمی آشنا باشیم.
عادت اتمی چیست؟
عادات اتمی، عادتهای کوچکی هستند که ما سال‌ها به طور ناخودآگاه گرفتارشان هستیم، بی آن که از آثار و مضرات آن‌ها برای خود و دیگران باخبر باشیم. این‌ها تصمیمات کوچکی هستند که مدام تکرار شده و به همین علت، بخش بزرگی از زندگی ما را در بر می‌گیرند. از آن‌جا که ابعاد مختلف زندگی، مانند عقاید و تصمیم‌ها، متأثر از عادات فردی هستند، تغییر هر یک از عادت ها، می‌تواند تأثیر شگرفی بر این ابعاد بگذارد.
عادت های اتمی تغییرات کوچک؛ نتایج قابل توجه!
برای تغییر این عادات بد و تبدیل آن‌ها به عادات خوب، باید با روش‌های مناسب این کار آشنا بود. جیمز کلییر، در کتاب موفق خود، "عادت های اتمی"، به معرفی و بررسی همین روش‌ها دست یافته است. عادتهای اتمی، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌ها در حوزه کسب‌وکار و از کتاب‌های پرفروش نیویورک تایمز است. کلییر با استفاده از داستان‌‌های موفقیت افراد متعددی در حوزه‌های مختلف، به کنکاش در مسیرهای تغییر عادت پرداخته است. از دید او، عادات بد صرفاً ناشی از تصمیمات آگاهانه ولی اشتباه انسانها نیستند؛ بلکه گاهی مشکل از سیستمی است که آن‌ها به کار می‌گیرند.
تأثیر مفاهیم هدف و سیستم بر عادت های اتمی
تفاوت‌هایی بنیادی میان اهداف و سیستم‌ها وجود دارد که عدم توجه به آن باعث ایجاد مشکل در روند تغییر عادات می‌گردد. اهداف به نتایجی مربوط اند که ما به دنبالش هستیم؛ اما سیستم نشانگر فرآیندهایی است که در نهایت منجر به نتایجی می‌شوند. بنابراین سیستم اشتباه، فرد را از مسیر اهدافش منحرف می‌کند.
اهداف، سبب جهت‌دهی به روش و سبک زندگی می‌شوند و سیستم، وسیله‌ای است برای پیش‌برد اهداف. تفاوت میان افراد موفق و ناموفق، در داشتن یا نداشتن هدف نیست؛ در سیستم‌هایی است که آن‌ها برای اهدافشان انتخاب می‌کنند.
برای تغییر عادات و رفتارها، لازم است بدانیم که در چه سطحی باید تغییراتی اِعمال کنیم؛ سطح اهداف یا سیستم؟
لایه های تغییر رفتار
طبق نظر کلییر، انسانها در مسیر تغییر عادات با دو چالش بزرگ مواجه‌اند: تغییر عادت اشتباه و تغییر عادت به روشی اشتباه.
تغییر عادات در سه لایه قابل رخ دادن است:
لایه اول نتایجی (هدفی) را تغییر می‌دهد؛ مانند لاغر شدن، موفقیت در کنکور و....
لایه دوم فرایندی (سیستمی) را تغییر می‌دهد؛ مانند اصلاح رژیم غذایی، مرتب نگه داشتن میز در حین تست زدن و....
لایه سوم که عمیق‌ترین سطح است، هویت را تغییر می‌دهد؛ مانند پیدا کردن عقاید متفاوت، تغییر در جهان‌بینی، خودشناسی و....
عادات اتمی در نهایت به هویت ما مربوط می‌شوند. برای تغییر دادن عادات منفی، باید روی هویتی متمرکز شویم که می‌خواهیم به آن برسیم. باید حواسمان باشد مسیری را انتخاب کنیم که با اهدافمان هم‌خوانی دارد. برای مثال کسی که می‌خواهد کنکور قبول شود، نمی‌تواند پیوسته استراحت کند یا به مهمانی و سفر برود و همچنان به موفقیت امیدوار باشد!
راه هایی برای تغییر عادت های اتمی
روش مورد توصیه کلییر در این کتاب، این است که در دو ستون مجزا، عادت روزانه و اتفاقات روزانه را لیست کنیم. با بررسی هر دوی این ستون‌ها می‌توان بهترین لایه را برای تغییر کردن پیدا و انتخاب کرد. این که بدانیم مشکل از کجا است، قدم خیلی مهمی برای شروع فرایند تغییر مثبت است.
برای سهولت در لیست کردن عادات، بهتر است محیط را تغییر بدهیم. تغییر محیط، باعث تخلیه ذهن از افکار مغشوش می‌شود.
در برنامه تغییرات‌مان نباید فراموش کنیم که عنصر "تکرار" بسیار حیاتی است. عادت از تکرار جدا نیست. یک کار به شرطی تبدیل به عادت می‌شود که مدت‌ها آن را تکرار کرده باشیم.
تاثیر عادت های اتمی بر زندگی
ما با عادات خود تعریف می‌شویم. چیزهایی که به دست می‌آوریم یا از دست می‌دهیم، مقدار پولی که در حساب بانکی‌مان موجود است، سبک زندگی‌مان، همگی تحت تأثیر کارهای مختلفی است که طی روزهای طولانی تکرار کرده‌ایم.
از نگاه کلییر، ما آن چیزی را دریافت می‌کنیم که روزانه تکرار می‌کنیم. بنابراین توجه به عادات تکراری‌مان بسیار مهم است.