کتاب تاتیر ادبیات فارسی در ادبیات انگلیسی

چکیده :

تأثیر ادبیات فارسی در ادبیات انگلیسی پژوهشی است در بررسی توسعه و پیشرفت شناخت انگلیسی‌ها از ادب و فرهنگ ایران و دیدگاه‌های متفاوت آنها نسبت به ایرانیان، که یک بار در کلکته در 1362 و بار دیگر در کالیفرنیا در 1384 به زبان انگلیسی چاپ شده است.
       معمولاً در تواریخ ادبی انگلیسی به غیر از ترجمه آزاد فیتزجرالد از رباعیات خیام و یا تقلید ماتیو آرنولد از «سهراب و رستم» و «حاجی بابای جیمز موریه» به تأثیر ادب فارسی اشاره‌ای نمی‌شود. حسن جوادی به صورت گسترده و پیگیر تاثیر شاعران ایرانی را ریشه‌یابی می‌کند، و روند اقبال به ادب فارسی را شرح می‌دهد. در این کتاب از نمایشنامه‌های هم‌زمان با شکسپیر که ملهم از حوادث دوران شاه عباس‌اند تا تأثیر شاعران ایرانی بر رمانتیک‌هایی چون تامس مور، بایرن، کالج و لی هانت و یا شاعران آمریکایی چون امرسون، ویتمن و نیز تأثیر آثار فردوسی، سعدی، حافظ، عطار و جامی بر ادبیات انگلیسی هر یک جداگانه بررسی می‌شود. نسخه انگلیسی کتاب تا اول قرن بیستم می‌رسد، ولی بازنویسی فارسی شرح مفصل گسترش ایران‌شناسی در انگلیس و آمریکا را تا زمان حاضر دربردارد و به علاوه علل محبوبیت رباعیات خیام در ترجمه فیتزجرالد و شهرت بی‌نظیر مولانا در روزگار ما را بررسی می‌کند.
       بزرگ علوی درباره چاپ دوم انگلیسی این کتاب نوشت: «این اثر ارزشمندی برای دانشمندان و دانشجویان انگلیسی به خصوص خاورشناسان است که میل دارند با مأخذ برخی از اشعار و منظومه‌های زبان انگلیسی که از خاور زمین اقتباس شده‌اند، آشنا شوند و در عین حال کمک مؤثری به دانشمندان و دانشجویان ایرانی مبذول می‌دارد که پی می‌برند ادبیات فارسی نه تنها چندین قرن در خطه وسیعی از دولت عثمانی تا هندوستان تسلط داشته، بلکه از اواخر قرن شانزدهم تا انگلستان نیز نفوذ کرده است... . جستجو در دریای عظیم انگلیسی و کشف مرواریدهای زبان فارسی در قعر آن وظیفه دشواری بوده است که دکتر جوادی به عهده گرفته و موفق شده است» ( ایران‌نامه، بهار 1366).